Sepetiniz boş
Akropolis (Atina, MÖ 5. yüzyıl)
Dünyanın en ünlü kalelerinden biri olan Akropolis Perikles barış döneminde inşa edildi.
1 – 12. sınıf
mozaLink
/Web bağlantısı
Sorular
- Atina demokrasisinde meclis üyelerinin hizmet süresi ne kadardı?
- Atina demokrasisinde iktidar kimin elindeydi?
- En son tiran Atina'dan ne zaman kovuldu?
- Tiran kimdi?
- Hangisi Atinalı devlet adamı değildir?
- Atina Akropolisi'ndeki hangi bina "Hazine dairesi"dir?
- Karyatidler Atina Akropolisi'nin hangi binasındadır?
- Kadın şeklindeki taş sütunun adı nedir?
- Atina Akropolisi'ndeki en büyük tapınağın adı nedir?
- Athena Nike Tapınağı hangi Yunan mimari tarzda inşa edildi?
- Atina Akropolisi'nin giriş yapısının adı nedir?
- Giriş yapısının yanındaki tapınak, hangi tanrıça için yapıldı?
- Yunan dininin baş tanrısı kimdi?
- Yunan mitolojisine göre bilimin ve sanatın tanrıçası kimdi?
- Yunan mitolojisine göre Pallas Athena nasıl doğdu?
- Atina kentinin koruyucu tanrıçası kimdi?
- Yunan alfabesinin son harfi nedir?
- Yunan alfabesinin ilk harfi nedir?
- Atina Kalesi'ndeki dinsel yapıların baş mimarı kimdi?
- Atina Kalesi ne zaman inşa edildi?
- Akropolisin işlevi neydi?
- Akropolisin işlevi neydi?
- Şehir devletlerinin diğer adı nedir?
- Akropolisler genellikle Yunan şehir devletlerinin neresine yapıldı?
Görüntüler
Akropolis
- Parthenon - Antik dünyanın en büyük dor tarzı tapınaklarından biri, Akropolis'in merkez binasıdır.
- Erekhtheion - İyon tarzında inşa edilmiş tapınak. En belirgin özelliği kadın şeklindeki sütunlarıdır (karyatid).
- Khalkotheka - Pallas Athena'ya sunulan adakların depolandığı bina.
- Athena heykeli - Şehre adını da veren bilim ve zeka tanrıçası Athena, aynı zamanda şehrin koruyucu tanrıçasıdır.
- Brauronion - Bu tapınak bakire avcı tanrıçaya adanmıştır.
- Propylaion - Antik Yunan giriş yapısı. Yanlarda iki oda ve beş kapıdan oluşur.
- Athena Nike Tapınağı - İyon tarzındaki tapınak, Athena Nike'ye adanmıştır.
- Atina - Eski Yunanistan'ın en önemli polislerinden birinin merkezidir. Adı Athena Tanrıça'nın isminden kaynaklanır.
- Ege Denizi - Akdeniz'e bağlıdır. Yüzey alanı yaklaşık 214.000 km2'dir.
- Pire - Ege Denizi'nin kıyısında bulunan yerleşim eski Atina'nın limanıdır. Atina'dan güneybatıda yer alır.
- yol - Eski Atina'dan Pire'ye surlarla çevrili bir yol uzandı. Limandan şehre taşınmış malların çoğu bu yoldan geçti.
Atina kalesi
Akropolisler (kaleler) Antik Dönem'de Yunanistan'a özgü, öncelikle dini işlev gören bina kompleksleriydi. Genellikle şehrin merkezindeki kayalık, yüksek bir yerde bulunuyorlardı. En çok bilinen (ve en ünlü) akropolis Atina'da, yaklaşık 150 metre yüksek, mavimsi gri, üstü yassı bir kireç taşı kayasında görülür.
Atina demokrasisinin parlak dönemi olan MÖ 5. yüzyılda Perikles, Antik Çağ'ın en ünlü sanatçılarından biri olan Pheidias'tan planları yapmasını istedi. İnşaatları ise Ikthinos ve Kallikrates yönetti. Çorak kayadan arka arkaya muhteşem binalar çıktı.
Yunan Arkeoloji Derneği 19. yüzyılın sonlarında Akropolis'te büyük ölçekli kazılar yaptı, ancak binaların restorasyonu günümüzde hala devam etmektedir. Bina kompleksi 1987'de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne alındı.
Pheidias'ın portre heykeli
Propylaion
Giriş binası
Propylaion sözcüğü genellikle Antik Yunan giriş binalarını ifade eder. Atina Akropolisi'nin giriş binası MÖ 437 ile 432 arasında Mnesikles'in planlarına göre inşa edildi. (Orijinal planı farklı sebeplerden dolayı hiç gerçekleştirilemedi.)
Giriş binası beş kapı içeren ve dor sütunlardan oluşan bir revaktı. Giriş binasının iki yanındaki binaların planlarından yalnız kuzey tarafında yer alanları inşa edildi.
Giriş binasına çıkan merdiven sadece daha sonra, Roma Dönemi'nde yapıldı.
Propylaion'un beş kapısından ve iki revakından günümüze sadece süslü tavanın kısımları ve dış sütunlar kaldı.
Günümüzde giriş binası
Parthenon
Bakire tanrıçanın tapınağı
Parthenon Akropolis'in en muhteşem, merkezi binasıydı. Antik dünyanın en büyük tapınaklarından biri olan Parthenon, MÖ 447 ile 432 arasında Pheidias planlarına göre ve Ikthinos ile Kallikrates yönetiminde inşa edildi. Adını şehrin koruyucu tanrıçası olan Pallas Athena'nın lakabından (bakire: parthenos) aldı.
Tapınak dor düzenine göre inşa edildi. Duvarlar ve sütunlar (toplam 46 adet) basamaklı bir alt yapı tarafından tutulur.
Sütunların üstüne konan kirişlerde kırma çatı ve kabartmalarla süslü, üçgen şekilli alınlık (tympanum) bulunur. Tapınağın merkezi cellası bir duvar ile ikiye bölünürdü. Daha büyük olan bölümde Pheidias'ın 11-12 metre yüksek, fil dişinden yapılmış Athena heykeli yer alıyordu, küçük cella ise hazine odası olarak kullanılıyordu.
Günümüzde Parthenon
Erekhtheion
Karyatidlerın binası
Akropolis platosuna Parthenon ve Erekhtheion olmak üzere iki tapınak hakimdir. İkincisi iyon tarzında inşa edilmiştir. Özelliği balkon gibi revakınının çatısını (Kore revakı) tutan, taştan oyulmuş altı kadın figürüdür.
"Karyatid" olarak adlandırılan sütun yerine kullanılan kadın figürüdür (erkek çifti atlas figürüdür). Bu yöntem yalnız Antik Yunan mimarisinde değil, sonraki stillerde de kullanılır. Antik karyatidlere Erekhtheion'un galerisi seçkin bir örnektir.
Karyatidler
Athena heykeli
Şehir koruyucusu
Pallas Athena Olimposlular arasında Zeus ile Metis'in kızı olarak yer alır. Antik Yunanistan'da bilgelik, adalet, hukuk, zanaat ve sanatın tanrıçasıydı. (Zeus'un başından Hephaistos'un baltasının çarpmasından çıkmasına rağmen babasının gözdesi oldu.)
Şehirler de Athena tarafından korunurdu. Attika'daki bir şehir için Poseidon ile yarışmak zorunda kaldı. Yarışı Athena kazandı ve böylece şehir onun adını alıp Atina oldu. Akropolis'in en önemli binaları doğal olarak şehrin koruyucu tanrıçasına (Athena Polias) adandı. Pheidias Athena'ya karşı saygısını başka bir eserle de ifade etti. Yaptığı devasa bronz heykel kalenin açık bir alanında durduğundan açık havada uzaktan da görülüyordu.
Şehir koruyucusu Pallas Athena
Zaman tüneli
Parthenon (kesit)
- alınlık
- korniş
- tympanum - Kemerli yapılarda genellikle kabartma heykellerle süslenmiş üçgen şeklinde ya da kavisli de olabilen çatı ile korniş arasındaki kapalı duvar yüzeyi.
- temel
- 31 m
- opisthonaos - Arka galeri.
- 70 m
- opisthodomos - Tapınağın içinde cellayla bağlantısı olmayan oda.
- dış sütunlar
- dor sütun - Tapınağın etrafı enine sekiz, boyuna on yedi dor sütunla çevriliydi.
- metop - Dor tapınaklarda triglifler (üçüzyivler) arasında dörtgen şeklinde genellikle kabartmalarla süslü alan.
- akroter - Çatıdaki süsler.
- Parthenon - Atina Akropolisi'nin en büyük tapınağı, Pallas Athena'ya adandı. Tapınak, Pheidias'ın planına göre İktinos ve Kallikrates tarafından eski bir tapınağın yerine inşa edildi. On yıl süren inşaat MÖ 438'de tamamlandı.
- çatı
- cella - Eski Yunan ve Roma tapınaklarında duvarlarla çevrili, kült heykelin bulunduğu iç oda.
- İyon sütun - Parthenon dört iyon sütunla süslendi. Bir binanın içinde hem dor hem iyon sütunlar ilk olarak burada kullanıldı.
- batı alınlık - Pallas Athena ile Poseidon'un Attike için yaptıkları yarışmayı canlandırıyordu.
Pallas Athena
- Athena heykeli - 12 metre yüksekliğindeki heykel, Pheidias'ın eseriydi. Tanrıçanın beyaz tenini fildişi kemik hissettiriyordu.
- miğfer - Sfenks ve kanatlı atlarla süslenmişti.
- zafer tanrıçası - Zafer tanrıçası Nike'nin heykeli.
- dor sütun - Cella'nın iki yanında onar, arka tarafında beş dor sütun vardı.
- kalkan - Yunanlılar ile Amazonların savaşını betimliyordu.
- cella - Eski Yunan ve Roma tapınaklarında duvarlarla çevrili, kült heykelin bulunduğu iç oda.
Atina
- tarım alanı
- şehir kapısı
- şehir surları
- Akropolis - Kaledir. Eski Yunanistan'daki polislerin dini merkezidir. Korunması kolay olan yerlerde inşa edildi.
- Areopag - Areopag. Akropolisten kuzeybatıda bulunan tepe yüce divanın toplanmalarının sahnesiydi.
- agora - Pazar yeri ve tapınak kompleksidir. Eski Yunanistan'daki şehirlerin ticari, siyasel ve dinsel yaşamlarının merkezidir.
- evler
Anlatma
Akropolisler antik Yunan şehir devletlerinde önemli rol üstleniyordu. Polisin merkezine, korunması kolay olan yerlere yapılan kaleler, savunma işlevi dışında, dinsel yaşamın da merkeziydi.
Atina şehrinin kalesi, akropolisler arasında önemli bir yer tutar. Yalnız büyüklüğü ve yapısal düzeyiyle değil, tarihsel önemiyle de benzer özellikteki antik Yunan yapılarından ayrılır. Attike ovasındaki kireçtaşı kayalarının üzerinde yer alan Akropolis, MÖ 5. yüzyılda Perikles barış döneminde inşa edildi. Dinsel özellikli yapıların baş mimarı, çağın ünlü Hellen heykeltraşı Pheidias'tı.
Bu dinsel alana anıtsal giriş yapısı Propylaion'dan geçerek ulaşılır. Bu geniş mermer kapı, Mnesikles'in planına göre inşa edildi.
Roma döneminde eklenen merdivenin yanındaki Olimpos tanrıçasına adanan Athena Nike Tapınağı, iyon tarzın en güzelidir.
Çevrede yükselen kayalardaki yapıların çoğu, kentin koruyucusu ve aynı zamanda kente adını veren Pallas Ahtena'ya adandı. Kalenin merkezindeki açık alanda en sevdiği kentine yukarıdan göz kulak olan bronz bir Athena heykeli duruyordu.
Khalkotheka tanrıçaya sunulan adakların depolandığı binadır (yani "Hazine dairesi").
Antik dünyanın en büyük ve en ünlü tapınağı Parthenon, Atina Akropolisi'ndeki binaların arasından yükselir. Dor tarzına iyon ögeler karıştırılmış yapı, Pheidias'ın planına göre İktinos ve Kallikrates tarafından inşa edildi. Tapınağın büyük cellasında ünlü Hellen heykeltraşın 12 metrelik Athena heykeli vardı.
Elbette Zeus’un en sevdiği çocuğunun yanı sıra başka tanrılar da Akropolis’te yer aldı. Karyatidlerle, yani kadın şeklindeki sütunlarıyla ünlü Erekhtheion da kült tapınaklar arasındadır. Artemis Tapınağı'nın (Brauronion) günümüzde maalesef yalnızca harabesi görülebiliyor.
Atina Akropolisi her yıl binlerce turist çekmekte. Ve bu muhteşem yapı, 1987 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi'nde hakkettiği yeri aldı.
